ادامه مطلب دستورالعمل هاي نصب، نظارت بر نصب، بهره برداري و سرويس و نگهداري پست های هوايي برق.
ادامه مطلب دستورالعمل هاي نصب، نظارت بر نصب، بهره برداري و سرويس و نگهداري پست های هوايي برق.
ادامه مطلب پست هوایی برق: تشریح اجزا و تجهیزات پست های هوایی توزیع برق شرکت توانیر.
اين عنصر قسمت ثابت فيوز در تجهیزات پست های هوایی است و تمامي بخش هاي ديگر كات اوت فيوز برروي آن نصب مي گردند. همچنين اين پايه فاصله عايقي كات اوت فيوز را نسبت به زمين تامين مي كند.
۲-2-3-5- مقره اتكايي پست توزیع هوایی برق
از مقره اتكايي به عنوان نگهدارنده كنتاكت ها و همچنين عايق نمودن كنتاكت هاي برقدار از ساختار فلزي استفاده مي شود.
۳-2-3-5- پايه فيوز ترانس هوایی
اين قسمت هادي جريان در تجهیزات پست های هوایی بوده وارتباط بين لينك فيوز و سيستم را تامين مي كند.
بخش متحرك كات اوت فيوز كه وظيفه ارتباط بين لينك فيوز و پايه هاي اتصال فيوز را به عهده دارند فيوزگير ناميده مي شوند.
۵-2-3-5- لينك فيوز در تجهیزات پست هوایی برق
المان لينك فيوز در اثر اضافه جريان، ذوب شده و موجب قطع مدار مي شود. لينك فيوز به همراه المان فيوز داخل آن اصلي ترين بخش كات اوت فيوز است.
در پست هاي هوايي براي جلوگيري از آسيب به ترانسفورماتور د ر اثر اضافه ولتاژهاي گذرا ناشي از عواملي نظير كليدزني (اضافه ولتاژهاي ناشي از سوئيچينگ) و صاعقه در طرف فشار قوي ترانسفورماتور در هر فاز از برقگير استفاده مي گردد. برقگير در شرايط عادي مقاومتي در حدود چند صد مگا اهم از خود نشان مي دهد و عملا مدار باز است و همان موج سيال خط را از ترانسفورماتور عبور مي دهد. اما وقتي كه موجي مانند صاعقه (چندمگاولت) از خط عبور مي كند اين مقاومت عدد بسيار كوچكي نزديك به صفر از خود نشان مي دهد.
و در يك لحظه اتصال كوتاه با زمين برقرار مي كند تا موج بسيار بزرگ (ولتاژ) از طريق اين خط اتصال كوتاه شده به زمين منتقل شود. ازدياد ولتاژ در شبكه را مي توان به دو دسته كلي تقسيم نمود:
ازدياد ولتاژ ماندگار يا دائمي در اثر بروز خطا و يا عمل ناصحيح سيستم و ازدياد ولتاژ گذرا در اثر برخورد صاعقه و يا سوئيچينگ در شبكه ايجاد مي گردد. در مورد ازد ياد ولتاژ در اثر برخورد صاعقه، توسط تعبيه برقگير مناسب، سيستم مي تواند مورد حفاظت قرار گيرد. با توجه به شرايط محل نصب مي توان از برقگيرهاي با جريان تخليه نامي (مقدار پيك) ۵ و ۱۰ كيلوآمپر و همچنين برقگيرهاي نوين استفاده كرد.
۴-3-5- تابلوي فشار ضعيف در تجهیزات پست هوایی برق
تابلوهاي فشار ضعيف وظيفه كنترل و قطع و وصل خطوط فشار ضعيف و همچنين حفظ تجهيزات كليد زني و اندازه گيري را از عوامل محيطي و جوي، بر عهده دارد و شامل بخش هاي اصلي زير مي باشد.
تابلوهاي فشار ضعيف پست های توزیع برق دو كاربرد اصلي دارند.
تابلوهاي فشار ضعيف در كليه شرايط عادي و غير عادي به شبكه متصل هستند. بنابراين اثر تمامي موارد مربوط به شرايط غير عادي شبكه نبايد باعث خرابي يا عدم عملكرد صحيح آنها شود. تابلوهاي توزيع بايد قابليت تحمل جريان اتصال كوتاه و اثرات ناشي از آن و همچنين عملكرد مناسب در حالت گذرا را داشته باشد.
با توجه به كارگيري گسترده پايه هاي بتني در شبكه هاي توزيع، در اين دستورالعمل پايه هاي بتني در نظر گرفته شده است. پايه هاي متداول مورد استفاده جهت نصب ترانس هوايي به دو دسته عمده به شرح ذيل تقسيم مي شوند:
در شكل ( ۱۱ ) نمونه اي از پايه هاي بتني مسلح و پيش تنيده نشان داده شده است.
شكل ( ۱۱ ): نمونه اي از پايه بتني پست هوایی الف) مسلح ب) پيش تنيده
پايه ها براساس نيروهاي وارد بر آنها و بار گزاريشان از لحاظ محل نصب به سه دسته به شرح ذيل تقسيم مي شوند:
قدرت پايه هاي بتني مسلح و پيش تنيده كه به صورت معمول در نصب ترانسفورماتور پست هوايي كاربرد دارند به شرح ذيل هستند(End pole):
۱۲/۱۲۰۰- ۱۲/۸۰۰-۱۲/۶۰۰- ۱۲/۴۰۰- ۹/۸۰۰-۹/۶۰۰-۹/۴۰۰
كه رقم سمت چپ نمايانگر ارتفاع پايه و رقم هاي سمت راست نمايانگر قدرت پايه پست هوایی(مقاومت نرمال پايه) هستند. مشخصات زير برروي پايه هاي بتني درج مي گردد.
منظور از آرايش پايه چگونگي نگهداري سيم هاي هوايي نسبت به يكديگر بوده و مقطع عرضي موقعيت سيم ها را نسبت به يكديگر نمايش مي دهد كه اغلب داراي آرايش هاي زير است.
در شكل ( ۱۲ ) نمونه اي از آرايش هاي فوق الذكر نشان داده شده است.
سكوي ترانسفورماتور جهت نصب ترانسفورماتور به صورت هوايي به انواع متداول زير تقسيم بندي مي شود.
در شرايط خاص و در صورتي كه امكان احداث پست هاي زميني و پيش ساخته و پست هوايي ديگري با ظرفيت مناسب ميسر نبوده و تقويت پست هاي مجاور امكان پذير نباشد مي توان از ترانسفورماتور با ظرفيت ۵۰۰ كيلوولت آمپر نيز استفاده نمود.
الف) آرايش افقي هادي های تیر برق
ب) آرايش مثلثي هادي های تیر برق
ج) آرايش عمودي هادي های تیر برق
شكل ( ۱۲ ): نمونه اي از انواع آرايش هادي ها در شبكه هوايي
برروي سكوي ترانسفورماتور علامت اختصاري سازنده بايستي به صورت مشخص حك گردد. در شكل هاي ( ۱۳ و 14) انواع متداول سكوي ترانسفورماتور تك پايه و دوپايه نشان داده شده است.
شكل ( ۱۳ ): سكوي ترانسفورماتور تك پايه
شكل ( ۱۴ ): سكوي ترانسفورماتور دوپايه
7-3-5- كابل در تجهیزات پست هوایی برق
از كابل هاي فشار ضعيف جهت ارتباط بين ترانسفورماتور و تابلو فشار ضعيف استفاده مي شود. كابل ها به گونه اي انتخاب و استفاده شود كه دماي هادي و عايق آنها، اتصالات و ترمينا ل هاي تجهيزات در شرايط عادي، بهره برداري ويژه و شرايط رخداد اتصال كوتاه از حداكثر دماي مجاز فراتر نرود. طراحي و انتخاب كابل ها با توجه به ظرفيت ترانسفورماتور و در نظر گرفتن ميزان جريان دهي كابل ، دماي محيط، دماي كار كابل و افت ولتاژ مجاز ( ۱%) صورت مي گيرد.
هادي كابل هاي مورد استفاده عموما از جنس مس و يا آلومينيوم (در برخي مناطق به دليل احتمال سرقت كابل هاي مسي از كابل هاي آلومينيومي استفاده مي شود.) و عايق آنها از نوع Poly vinyle choride)PVC )هستند. حداقل شعاع خمش كابل، براي كابل هاي تك رشته و كابل هاي چند رشته اي با ولتاژ بيش از ۶۰۰ ولت ۱۵ برابر قطر خارجي كابل است. جهت سيستم هم بندي ارتينگ از كابل تك رشته مسي به مقطع ۵۰mm2 استفاده مي شود. مشخصات ذيل برروي كابل درج مي گردد.(جداول استاندارد کابل)
۸-3-5- سيستم زمين پست هوایی برق
به طور كلي در انواع سيستم هاي الكتريكي، اتصال نول سيستم و بدنه فلزي تجهيزات نسبت به جرم كلي زمين از دو ديدگاه مورد توجه است.
در پست هاي هوايي به دليل احتمال برخورد ص اعقه، بايستي سيستم زمين كه نقطه خنثي شبكه فشار ضعيف به آن متصل است ( و تجهيزات فشار ضعيف شبكه و مشتركين به آن متصل مي شوند) از سيستم زمين شبكه فشار متوسط (كه تخليه صاعقه از طريق آن صورت مي گيرد) از هم مجزا باشند. اين كار به دليل جلوگيري از ايجاد ولتاژهاي خطرناك ناشي از صاعقه برروي سيستم خنثي صورت مي گيرد. انجام اين كار با ايجاد يك فاصله حداقل ۲۰ متري بين چاه هاي الكتريكي و حفاظتي انجام مي گيرد.
در پست هاي توزيع اعم از زميني و هوايي مركز ستاره يا زيگزاگ ترانسفورماتور بايستي توسط چاه زمين شود . مقاومت زمين نقطه خنث ي ترانسفورماتور در اين حالت نبايد از ۵ اهم تجاوز نمايد. از آنجايي كه سيستم اتصال زمين به گونه اي طراحي و اجرا گردد كه خطر برق گرفتگي براي پرسنل و عموم مردم به حداقل رسيده و سيستم حفاظتي نيز به فوريت عمل نمايد لذا مقاومت چاه حفاظتي بايد به مقدار كافي كوچك باشد. اندازه اين مقاومت در سيستم هاي TN نبايد از ۲ اهم تجاوز نمايد.
به طور كلي هر پست هوايي بايستي داراي دو حلقه چاه ارت باشد كه چاه ارت حفاظتي در نزديك ترين فاصله به پست هوايي و چاه ارت الكتريكي به فاصله حداقل ۲۰ متر از چاه حفاظتي احداث مي گردد. همچنين سيستم پد بايستي در شعاع يك متري اطراف پست هوايي ( در فضاهايي كه امكان اجرا وجود دارد) با سيم مسي به مقطع ۵۰ ميليمتر مربع و در عمق ۴۰ سانتيمتري اجرا شود و ارتباط آن به الكترود حفاظتي صورت گيرد.
در پست هاي هوايي كليه اتصال بدنه هاي تجهيزات وخروجي برقگير با كابل ۵۰mm 2*1 مسي (و يا سيم مسي نمره ۵۰ ) به چاه حفاظتي مرتبط و شينه نول تابلو فشار ضعيف كه از بدنه تابلو ايزوله است توسط سيم يا كابل با مقطع ۵۰ به الكترود چاه الكتريكي متصل مي گردد.
مقره ها وسايلي است كه براي عايق بندي الكتريكي و نگهداري و تثبيت مكانيكي هادي ها كه نسبت به زمين داراي اختلاف سطح الكتريكي هستند مورد استفاده واقع مي شوند. به عبارتي مقره ها داراي دو كاركرد مكانيكي و الكتريكي هستند. از نظر مكانيكي مقره ها بايد استقامت مكانيكي لازم براي نگاهداشتن سيم هوايي و تحمل نيروهاي وارد از طرف آن را داشته باشد و از نظر الكتريكي از نشت جريان الكتريكي از خط به سمت پايه ها جلوگيري نمايد.
۱۰-3-5- هادي آلومينيوم- فولاد در تجهیزات نصب ترانس هوایی
جهت ارتباط شبكه فشار متوسط به برقگير و كات اوت فيوز، به طور معمول از هادي هاي آلومينيوم- فولاد استفاده مي گردد. (اگر هادي شبكه فشار متوسط از جنس مس باشد، بايد از هادي همجنس و هم مقطع و كلمپ هاي مسي جهت ارتباط ها استفاده
شود.) كه مقطع هادي ارتباطي مي بايست هم مقطع با هادي شبكه فشار متوسط باشد. در جدول ( ۳) مشخصات هادي هاي آلومينيوم-فولاد استاندارد متداول در شبكه هاي توزيع بيان شده است و شكل (15) نمايانگر تعداد مفتول هاي آلومينيوم و فولاد هادي ها است.
جدول ( ۳): هادي آلومينيوم – فولاد استاندارد متداول در شبكه هاي توزيع
شكل (15): هادي هاي آلومينيوم-فولاد استاندارد متداول در شبكه توزيع
به دلايل زير مناسب تر است از هادي روكشدار استفاده شود.
هادي روكشدار عايق نبوده و قابل لمس نيست.
جهت نگهداري هادي ها و مقره ها روي تير، از كنسول استفاده مي شود. به نوعي از كنسول كه به شكل بازوي متقاطع با پايه (به شكل صليب) ساخته مي شود كراس آرم گفته مي شود. هدف از نصب كنسول و كراس آرم علاوه بر نگهداري هادي ها و مقره ها برروي پايه، حفظ حريم الكتريكي هادي ها از يكديگر است. انواع كنسول هاي متداول مورد استفاده در شبكه توزيع به شرح ذيل است:
كنسول هاي افقي و ۹۰ درجه در طول هاي متداول به شرح ذيل ساخته مي شوند.
سكوهاي قابل نصب در زير تابلو فشار ضعيف به سه دسته عمده به شرح ذيل تقسيم بندي مي شوند:
به صورت معمول پس از آماده سازي فونداسيون سكوي بتني پيش ساخته، سكوي بتني متناسب با ابعاد تابلو فشار ضعيف جهت نگه داري و مهار تابلو و رعايت فاصله مجاز تابلو با سطح زمين نصب مي گردد . ابعاد سكوي بتني پيش ساخته مي بايست متناسب با ابعاد تابل و فشار ضعيف تهيه گردد . در شكل ( ۱۶ ) نمونه اي از انواع سكوهاي بتني پيش ساخته نشان داده شده است. در صورتي كه تهيه سكوي بتني پيش ساخته ممكن نباشد از سكوي آجرچيني شده استفاده مي گردد (شكل ( ۱۷)).
در شرايطي كه رطوبت تاثيري برروي سكوي زير تابلو فشار ضعيف نداشته باشد مي توان از سكوي فلزي استفاده كرد كه در اين صورت ابعاد و مشخصات سكو بايستي طبق وزن تابلو محاسبه و انتخاب گردد.
شكل ( ۱۶ ): نمونه اي از سكوي بتني پيش ساخت زیر ترانس برق پست هوایی
شكل ( ۱۷ ): نمونه اي از سكوي آجرچيني شده زیر ترانس پست هوایی برق
ادامه: دستورالعمل نصب پست هوایی (بخش چهارم)