ساختار ایستگاه و پست های برق هوایی بهمراه تشریح اجزا و نگهداری در این مقاله.
ساختار ایستگاه و پست های برق هوایی بهمراه تشریح اجزا و نگهداری در این مقاله.
ادامه مطلب قبلی در مورد سرویس و نگهداری پست برق هوایی. در زیر اجزای پست هوایی شکل فوق(شكل ۳: پست هوايي نصب شده بر روي شبكه فشار متوسط زميني) بصورت زیر است:
شكل ( ۴): شماتيك پست هوايي نصب شده بر روي شبكه فشار متوسط هوايي
1-3-5- ترانسفورماتور
يكي از تجهيزات اصلي مورد نياز در صنعت برق (از مبدا توليد انرژي الكتريكي تا نقطه مصرف) ترانسفورماتور است كه همچون حلقه اتصال، اين شبكه گسترده را به هم متصل كرده و با كاهش يا افزايش فاكتورهاي الكتريكي (ولتاژ و جريان) امكان انتقال بهينه اين انرژي ارزشمند را فراهم نموده است. به عبارت ديگر ترانسفورماتور مبدلي است كه بدون تغيير د ر فركانس سيستم، توان مورد نياز مصرف كننده را در سطح ولتاژ مشخص تامين مي كند.
ترانسفورماتورهاي نصب شده در پست هاي هوايي به طور معمول در ظرفيت هاي ۲۵،۳۱۵ ،۲۵۰ ،۲۰۰ ،۱۶۰ ،۱۰۰ ،۵۰ و ۴۰۰ كيلوولت آمپر و از نوع روغني كنسرواتوري و روغني هرمتيك است كه سطوح ولتاژي فشار متوسط را به ولتاژ فشار ضعيف تبديل مي كند. در برخي شركت هاي توزيع ترانسفورماتور با بوشينگ Plua-in و پست هاي هوايي RMU مورد استفاده قرار گرفته اند كه در پيوست شماره ( ۱) به آنها اشاره شده است .
اجزاي اصلي تشكيل دهنده ترانسفورماتورهاي روغني كنسرواتوري متداول در شكل هاي ( ۵) و ( ۶) با دسته بندي ظرفيت هاي مربوطه نشان داده شده است. همانگونه كه ملاحظه مي شود انواع معمول ترانسفورماتورهاي با ظرفيت هاي ۲۵ و ۵۰ كيلوولت آمپر فاقد رادياتور هستند. ابعاد ترانسفورماتورهاي مذكور به شرح مندرج در جدول ( ۲) است.
جدول ( ۲): ابعاد تران سفورماتورهاي متداول در پ ست هاي توزي
شكل ( ۵): انواع متداول ترانسفورماتورهاي ۲۵ و ۵۰ كيلوولت آمپر یا KVA
شكل ( ۶): انواع متداول ترانسفورماتورهاي با ظرفيت بيش از ۵۰ كيلوولت آمپر یا کاوا
1-1-3-5- مخزن (تانك) پست هوایی
به منظور حفاظت از قسمت موثر ترانسفورماتور و تقويت عايقي و انتقال حرارت از طريق روغن، از مخزن ترانسفورماتور استفاده مي شود كه مجموعه سيم پيچي و هسته در داخل آن قرار مي گيرد. هسته در يك ترانسفورماتور وظيفه ايجاد مسير مناسب عبور شار و سيم پيچ وظيفه تبديل ولتاژ را به عهده دارد . ترانسفورماتور روغني داراي سيستم خنك كننده طبيعي است بدين منظور برروي مخزن ترانسفورماتور پره هايي نصب مي گردد تا سرعت خنك سازي را افزايش و تسهيل بخشند.
2-1-3-5- كنسرواتور (منبع انبساط)
به منظور انجام تن فس در هنگام انبساط و انقباض روغن كنسرواتور برروي مخزن ترانسفورماتور نصب مي گردد.
۳-1-3-5- بوشينگ های پست هوایی
از بوشينگ ها جهت اتصال ترانسفورماتور به شبكه و نيز حفظ فاصله عايقي بين بدنه ترانسفورماتور و سيم ها و كابل هاي رابط استفاده مي شود.
۴-1-3-5- تپ چنجر پست هوایی
كليد تنظيم ولتاژ غير قابل تغيير زير بار (Off load) و تحت ولتاژ بوده و مي توان تغييرات جزئي ولتاژ شبكه را توسط تغيير نقاط اتصال سيم پيچ فشار قوي بر طرف كرد به نحوي كه ولتاژ مورد استفاده مصرف كننده ( ۳۸۰ ولت سه فاز و ۲۲۰ ولت تك فاز) تامين گردد. يك تپ چنجر نمونه در شكل ( ۷) نشان داده شده است.
شكل ( ۷): يك نمونه تپ چنجر
5-1-3-5- نشان دهنده سطح روغن (روغن نما)
نمايانگر سطح حداكثر، حداقل و عادي روغن است و چنانچه سطح روغن موجود در ترانسفورماتور از حد مجاز پايين تر آيد مي بايست روغن تا سطح مجاز اضافه گردد. در دماي ۲۰ + درجه سانتيگراد عقربه روغن نما برروي عدد ۲۰ + قرار مي گيرد. در شكل ( ۸) نمونه اي از نشان دهنده سطح روغن نشان داده شده است.
شكل ( ۸): يك نمونه از نشان دهنده هاي سطح روغن (روغن نما)
6-1-3-5- رطوبت گير ترانس قدرت
به منظور عمل تنفس در هنگام گرم و سرد شدن سيم پيچ ها و روغن ترانسفورماتور و براي جلوگيري از ورود رطوبت هنگام تنفس ترانسفورماتور، از محفظه اي كه در آن ذرات سيليكاژل وجود دارد استفاده مي شود . ذرات سيليكاژل در حالت عادي به رنگ آبي تيره است و در اثر جذب رطوبت فاسد شده و به رنگ صورتي و سفيد تغيير رنگ مي دهد. در صورتي كه روغن ترانسفورماتور به داخل محفظه سيليكاژل نفوذ كند، ذرات سيليكاژل را فاسد و رنگ آن را به قهوه اي تيره تبديل مي كند.
۷-1-3-5- شير نمونه برداري و تخليه روغن ترانسفورماتور قدرت سه فاز
جهت تخليه و يا تصفيه روغن ترانسفورماتورها در مواقع لزوم از شير نمونه برداري و تخليه روغن استفاده مي شود.
8-1-3-5- ترمينال زمين ترانس قدرت
اتصال زمين به بدنه ترانسفورماتور از طريق پيچ مخصوص اتصال زمين انجام مي گيرد. معمولا يكي روي درپوش ترانسفورماتور بوده و ديگري زير مخزن ترانسفورماتور قرار دارد كه بايستي هر دو به سيستم ارت اتصال يابد.
۹-1-3-5- برقگير آرماتور (ميله اي يا شاخكي)
برقگير آرماتور (ميله اي يا شاخكي)، بوشينگ فشار متوسط ترانسفورماتور را در برابر اضافه ولتاژ حفاظ ت مي كند . برقگير آرماتور از دو ميله فلزي شاخكي كه نسبت به هم داراي يك فاصله هوايي است تشكيل مي شود و در دو سر بوشينگ فشار متوسط ترانسفورماتور نصب مي گردد. و بدين ترتيب طول مقره هاي فشار متوسط ترانسفورماتور را به طور مصنوعي قدري كوتاه مي كند. در اين صورت اگر به دليلي ولتاژ شبكه زياد شود تخليه الكتريكي بين دو الكترود ايجاد مي شود.
چون الكترود پايين تر از ايزولاتور به بدنه ترانسفورماتور و بدنه ترانسفورماتور نيز به زمين اتصال دارد موج جريان حاصل از صاعقه يا عوامل ديگر را به زمين منتقل مي كند. در صورت عدم استفا ده از اين برقگير، اضافه ولتاژ باعث ايجاد جرقه بين دو سر مقره عبوري شده و اين جرقه منجر به سوزاندن سطح خارجي آن مي شود. فاصله داخلي بين جرقه گيرها در هر بوشينگ فشار متوسط در سطوح ولتاژي ۱۱، ۲۰ و ۳۳ به ترتيب ۸۵ ، ۱۵۵ و ۲۲۰ ميليمتر است.
۱۰-1-3-5- پلاك مشخصات
پلاک، به منظور معرفي مشخصات ترانسفورماتور نصب مي گردد كه حاوي اطلاعات به شرح ذيل است.
۲-3-5- كات اوت فيوز
لازمه عملكرد صحيح و مطلوب سيستم قدرت، رفع خطاهاي به وجود آمده در كوتاه ترين زمان ممكن است . كات اوت فيوز به عنوان عنصر محدود كننده جريان خطا نصب مي گردد و جريان هاي خطاي ناشي از اتصال كوتاه اضافه بار را قطع مي نمايد. كات اوت فيوز داراي يك عنصر ذوب شونده است كه به هنگام عبور جريان خطا و در اثر افزايش دما ذوب شده و جريان عبوري از آن قطع مي شود (آمپراژ المنت فيوز متناسب با ظرفيت ترانسفورماتور، در پيوست شماره ۵ ارايه شده است).
گستردگي كاربرد اين كليد غير قابل قطع زير بار به دليل سهولت نصب روي انواع پايه و ارزاني نسبت به كليدهاي قدرت و سبكي و سهولت سرويس و نگهداري اين كليد است. انواع كات اوت فيوز به شرح زير است.
الف- انواع كات اوت فيوز از لحاظ ساختمان
كات اوت فيوزها از لحاظ ساختمان به دو دسته روغني (پر شده از مايع) و افتادني تقسيم بندي مي شوند. در فيوزهاي نوع روغني عنصر ذوب شونده در داخل مايع و در محفظه اي كاملا آب بندي شده قرار دارند. از اين نوع فيوزها در مكان هايي با رطوبت و آلودگي بالا استفاده مي شود. كات اوت فيوزهاي افتادني نيز خود به سه دسته عمده باز، بسته و فنري تقسيم بندي مي شوند.
الف) كات اوت فيوز نوع باز
ب) كات اوت فيوز نوع بسته
ج) كات اوت فيوز نوع فنر
شكل ( ۹): انواع كات اوت فيوزها از لحاظ ساختمان
در كات اوت فيوزهاي نوع باز، لينك فيوز بين دو نگهدارنده قرار داشته و در نوع بسته در داخل محفظه اي بسته محصور است. در كات اوت فيوز نوع فنري لينك فيوز توسط دو فنر تحت فشار به پايه فيوز متصل مي گردد . وجود فنرها، بازشدن و جداسازي مدار را به هنگام عملكرد فيوز تضمين مي كند. همچنين مي توان از كات اوت فيوز با قطع سه فاز همزمان نيز بهره برد.
ب- انواع كات اوت فيوز از لحاظ سرعت عملكرد
المان كات اوت فيو زها از لحاظ مشخصه عملكرد زماني در برابر جريان هاي خطا طبق استاندارد IEC ۶۰۲۸۲-۲ به دو دسته تندكار T و كندكار K تقسيم بندي مي شوند. نوع ديگري از كات اوت فيوز با نام تندكند TK ساخته مي شود. برروي پلاك مشخصات كات اوت فيوز اطلاعات به شرح ذيل درج مي گردد:
اجزاي اصلي كات اوت فيوز در شكل ( ۱۰ ) نشان داده شده است.
شكل ( ۱۰ ): كات اوت فيوز
ادامه: تجهیزات پست هوایی برق (بخش سوم)
با تشکر؛ شرکت آسان ژنراتور در زمینه دیزل ژنراتور و برق صنعتی فعال می باشد. نوشته 99/8/6