کلیدمینیاتوری یاقطع کننده مدار یک سوئیچ الکتریکی است که به طور خودکار کار میکند و برای محافظت از مدار الکتریکی از آسیب ناشی ازاضافه باریا اتصال کوتاه طراحی شده
کلیدمینیاتوری یاقطع کننده مدار یک سوئیچ الکتریکی است که به طور خودکار کار میکند و برای محافظت از مدار الکتریکی از آسیب ناشی ازاضافه باریا اتصال کوتاه طراحی شده
نام درست این قطعه کلید مینیاتوری می باشد. در این مقاله با انواع کلید یا فیوز مینیاتوری و قیمت کلید مینیاتوری آشنا می شوید. فیوز یا کلید مینیاتوری (miniature circuit breaker) یاMCB وسیله ایست که جهت حفاظت از وسایل و افراد در لحظه اتصال کوتاه یا اضافه بار. این المان در سه نوع تک پل ، دو پل ، سه پل و چهار پل وجود دارد.
کلید مینیاتوری یا قطع کننده مدار یک سوئیچ الکتریکی است که به طور خودکار کار می کند و برای محافظت از مدار الکتریکی از آسیب ناشی از جریان اضافی ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه طراحی شده است. عملکرد اصلی کلید مینیاتوری قطع جریان برق پس از تشخیص خطا است. برخلاف فیوز ، که یکبار کار می کند و سپس باید تعویض شود ، می توان یک فیوز مینیاتور قطع کننده مدار را (به صورت دستی یا خودکار) تنظیم مجدد کرد تا عملکرد عادی آن از سر گرفته شود.
قطع کننده های مدار یا کلید یا فیوز مینیاتوری در اندازه های مختلف ساخته می شوند ، از دستگاه های کوچک محافظت کننده از مدارهای کم جریان یا لوازم خانگی منفرد ، تا تابلو برق بزرگ که برای محافظت از مدارهای ولتاژ بالا که کل شهر را تغذیه می کنند ، طراحی شده اند. عملکرد عمومی قطع کننده مدار یا مینیاتوری، به عنوان وسیله ای خودکار برای از بین بردن برق از یک سیستم معیوب ، اغلب با اختصار OCPD (بیش از حد حفاظت از دستگاه) شناخته می شود.
بریکر هوایی برای تابلو برق توزیع فشار ضعیف(کمتر از 1000 ولت)
کلید مینیاتوری دو پل
با توجه به خصوصیات مختلف مدارشکن‌ها مانند ردیف ولتاژ، ساختمان، روش قطع جرقه و خصوصیات ساختاری می‌توان کلیدهای مینیاتوری را به روش‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد.
کلیدهای مینیاتوری ولتاژ پایین (کمتر از V۱۰۰۰) بیشتر در کاربردهای مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند که شامل:
خصوصیات کلیدهای مینیاتوری ولتاژ پایین را به وسیله استاندارد بین الملل مانندIEC ۹۴۷ مشخص می‌کنند. این فیوزهای مینیاتوری معمولاً در قاب‌های متحرک(بصورت ریلی) نصب می‌شوند تا بتوان در صورت نیاز آن‌ها را تعویض یا تعمیر کرد.
از کلیدهای مینیاتوری ولتاژ پایین درجریان مستقیم نیز استفاده می‌شود. از کاربردهای فیوزهای مینیاتوری جریان مستقیم می‌توان به تغذیه خطوط مترو اشاره کرد. در جریان مستقیم از کلیدهای مینیاتوری خاصی استفاده می‌شود. چرا که جریان مستقیم برعکس جریان متناوب در هر نیم سیکل به صفر نمی‌رسد. فیوزهای مینیاتوری جریان مستقیم دارای یک بوبین هستند که در لحظه قطع با ایجاد یک میدان مغناطیسی موجب کشیده شدن جرقه می‌شود.
کلیدهای مینیاتوری ولتاژ متوسط ولتاژ نامی بین ۱ تا ۷۲ کیلوولت دارند و در قاب های متفاوت برای استفاده درون تابلوها یا استفاده در پست‌های الکتریکی تولید می‌شوند. مانند فیوزهای مینیاتوری ولتاژ بالا این مدارشکن‌ها نیز می‌توانند از رله‌های حسگر جریان که به وسیله نرانسفورماتورهای جریان به مدار متصل هستند، برای تشخیص خطا در مدار استفاده کنند. در برخی موارد در سیستمهای قدرت ولتاژ بالا نیاز به قطع جریانهای بالای جاری شده در اثر ایجاد خطا در مدار است.
کلیدهای مینیاتوری ولتاژ بالا از روش‌های مختلفی برای قطع جریان استفاده می‌کنند از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تصویری از داخل یک فیوز های مینیاتوری فشار ضعیف
از کلیدهای مینیاتوری فشار ضعیف ممکن است به‌طور مستقیم در تجهیزات برقی در پنل‌های مخصوص استفاده شود. تصویر روبه رو قسمت‌های مختلف یک فیوز های مینیاتوری فشار ضعیف را نشان می‌دهد.
انواع فیوز های مینیاتوری فشار ضعیف Mcb کلید فیوز مینیاتوری، محافظت در برابر اتصال کوتاه، رنج جریان تا ۱۰۰ آمپر، قدرت قطع تا ۲۰کیلوآمپر، دارای ۴ نوع ABCD می‌باشد که نوع A برای مصارف روشنایی و اهمی خالص استفاده می‌شود. نوع B برای مصارفی که ممکن است جریان هجومی داشته باشند مانند ترانس‌های کوچک فن‌های کوچک نوع C برای مصارف موتوری که تا ۱۰ ثانیه جریان راه اندازی دارند و نوع D برای مصارف موتوری که بیشتر از ۱۰ ثانیه جریان راه اندازی دارند.
MCCB کلید کامپکت گه دارای دو نوع با حفاظت و بدون حفاظت می‌باشد در رله اورکارنت فتیم که حفاظت‌ها به صورت کامپکت در یک تجهیز قرار دارند و ایجاد یک رله حفاظتی می‌کنند. در نوع دارای حفاظت این کلید اغلب فانکشن ۵۰ و ۵۱ وجود دارد و در مدل‌هایی دیگر فانکشن ۴۹ نیز به ان اضافه می‌شود. نوع بدون حفاظت MCCB فقط عملیات قطع و وصل را انجام می‌دهد.
از این نوع کلید بریکر نباید در مصارف موتوری استفاده کرد؛ زیرا این نوع بریکر تحمل جریان راه اندازی موتور را ندارد. MPCBاین نوع بریکر مشابه MCCBاست با این تفاوت که حتماً دارای حفاظت است ۵۰ و ۵۱ و حتماً فانکشن ۴۹ را دارد و برای مصارف موتوری استفاده می‌شود. RCB برای حفاظت در مقابل خطای اتصال زمین به کار می‌رود. رله ارت فالت نام دیگر ان است و با اندیس ۵۰g نشان می‌دهند. در کلمات عامیانه در سطح فشار ضعیف به ان محافظ جان هم می‌گویند و قبل از MCB قرار می‌گیرد. اختلاف جریان رفت و برگشت را در نظر می‌گیرد و چنانچه اختلافی بین این دو پارامتر باشد در کسری از ثانیه در هنگام خطای اتصال زمین عمل میکند. نوع قابل تنظیم برای تنظیم مقدار اختلاف جریان رفت و برگشت نیز وجود دارد.
کلیدهای فشار متوسط به کلیدهای بالاتر از سطح ولتاژ 1KV و تا 36KV گفته می‌شود.
انواع مختلف این نوع کلیدها را از نظر نوع قطع کننده (interrupter) می‌توان به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم نمود.
کلیدهای روغنی:
این نوع کلیدها قدیمی بوده و از دور خارج شده‌است.
کلیدهای گازی:
محفظه قطع یا قطع کننده در یک فضای گازی با گاز SF6 قرار دارد.
کلیدهای خلأ:
محفظه قطع یا قطع کننده در فضای خلأ (Vaccum) قرار دارد.
تصویری از کلید گازی اشنایدر با مکانیزم از جلو یا (سنتی) - این نوع دیژنکتور برای تیپ تابلوهای فشار متوسط سنتی استفاده می‌گردد.
بریکرهای معمولی (شکافدار)
Three-pole common trip breaker for supplying a three-phase device. This breaker has a 2 A rating.
کلید بریکر هوایی از مارک زیمنس که روی یک اتاق کنترل موتور نصب شده است.
بریکر روغنی تک- سه فاز 110 کیلوولت روسی
کلید قدرت مخزن زنده 400 کیلوولت SF6
باقیمانده فیوز های مینیاتوری
تمام سیستم های قطع کننده مدار دارای ویژگی های مشترکی در عملکرد خود هستند ، اما جزئیات به میزان قابل توجهی به کلاس ولتاژ ، درجه جریان و نوع قطع کننده مدار متفاوت است.
قطع کننده مدار ابتدا باید یک عیب را تشخیص دهد. در قطع کننده های برق کوچک و ولتاژ پایین ، این کار معمولاً در داخل دستگاه انجام می شود. به طور معمول ، از اثرات حرارتی یا مغناطیسی جریان الکتریکی استفاده می شود. قطع کننده های مدار برای جریانهای بزرگ یا ولتاژهای بالا معمولاً با دستگاههای خلبان رله محافظ مرتب می شوند تا شرایط خطا را حس کنند و مکانیسم باز شدن را کار کنند. اینها معمولاً به یک منبع تغذیه جداگانه مانند باتری نیاز دارند ، اگرچه برخی از قطع کننده های مدار ولتاژ بالا با ترانسفورماتورهای جریان ، رله های محافظ و منبع تغذیه داخلی خودگردان هستند.
پس از تشخیص خطا ، باید تماس قطع کننده مدار باز شود تا مدار قطع شود. این کار معمولاً با استفاده از انرژی ذخیره شده مکانیکی موجود در قطع کننده ، مانند فنر یا هوای فشرده برای جدا کردن کنتاکت ها انجام می شود. قطع کننده های مدار همچنین ممکن است از جریان بالاتر ناشی از خطا برای جدا کردن کنتاکت ها مانند انبساط حرارتی یا میدان مغناطیسی استفاده کنند. قطع کننده های مدار کوچک معمولاً دارای یک اهرم کنترل دستی برای خاموش کردن بار یا تنظیم مجدد یک قطع کننده قطع شده هستند ، در حالی که واحدهای بزرگتر از شیر برقی برای قطع مکانیسم و موتورهای الکتریکی برای بازگرداندن انرژی به فنرها استفاده می کنند.
کنتاکت های قطع کننده مدار باید جریان بار را بدون گرم شدن بیش از حد حمل کنند و همچنین باید در برابر حرارت قوس تولید شده هنگام قطع (باز کردن) مدار مقاومت کنند. تماس ها از آلیاژهای مس یا آلیاژهای نقره و سایر مواد بسیار رسانا ساخته می شوند. عمر مفید مخاطبین با فرسایش مواد تماس به دلیل قوس در هنگام قطع جریان محدود می شود. قطع کننده های مدار کوچک و قالب دار معمولاً هنگامی که کنتاکت ها فرسوده می شوند دور انداخته می شوند ، اما قطع کننده های برق و قطع کننده های ولتاژ بالا دارای تماس های قابل تعویض هستند.
وقتی جریان یا ولتاژ زیاد قطع می شود ، قوس تولید می شود. طول قوس به طور کلی متناسب با ولتاژ است در حالی که شدت (یا گرما) متناسب با جریان است. این قوس باید به روشی کنترل شده مهار ، خنک و خاموش شود ، تا شکاف بین کنتاکت ها بتواند دوباره ولتاژ مدار را تحمل کند. قطع کننده های مدار مختلف از خلا ، هوا ، گاز عایق یا روغن به عنوان واسطه قوس استفاده می کنند. تکنیک های مختلفی برای خاموش کردن قوس استفاده می شود از جمله:
بروز شده در 1400/8/14